Rekenklok van SChiCkard

Rekenklok van SChiCkard

[OOO]

Nadat ze voor eeuwen uit het oog verloren was, doken in de de twintigste eeuw documenten op waarin een rekenmachine werd beschreven die in 1623 gebouwd was door Wilhelm Schickard, een astronoom uit Tübingen. Na onderzoek van de schetsen en beschrijvingen kon daarmee een werkende replica van deze machine gebouwd worden. De rekenklok van Schickard was daarmee de eerste werkende rekenmachine. Ze voerde immers de overdracht van tientallen bij het optellen en aftrekken van twee getallen volledig automatisch uit, over de zes grootteordes die de machine rijk was. De getrouwe replica op de foto werd gebouwd door Werner Starzl.

De overdracht van tientallen gebeurde door een tandwiel met één enkele tand, die via een tussentandwiel het tandwiel voor de volgende rang aandreef, zoals bijvoorbeeld in $09 + 01 = 10$. Daarvoor is echter relatief veel kracht nodig, waardoor de overdracht van $999\,999 + 1$ naar $(1)000\,000$ voor deze machine het maximaal haalbare was – het toevoegen van een zevende cijfer zou tot splinters hebben geleid! 20 jaar later bedacht Blaise Pascal een andere rekenmachine die de energie voor de overdracht van de tientallen geleidelijk opsloeg, zodat de overdracht zelf met bijzonder weinig kracht kon verlopen. Het nadeel daarvan was dat dit systeem maar in één richting werkte, en de machine enkel kon optellen.
 
Zie ook op de website van de Universiteit Antwerpen.