Tekenen met wiskunde

Tekenen met wiskunde

[OOO]

Dit jaar verscheen Tekenen met wiskunde van Fernand Bosman, een nieuw boek over het herontdekte werk van zijn opa, Albert Ernst Bosman.

Albert Ernst Bosman
Figuur 1 - Albert Ernst Bosman (1891-1961)

Albert Ernst Bosman (1891-1961) was een Nederlandse ingenieur, wiskundeleraar en kunstenaar. Met zijn Baarnse overbuurman en vriend de bekende graficus M.C. Escher deelde hij een fascinatie voor het verbeelden van wiskundige principes. Met potlood, passer, liniaal en trekpen bracht hij patronen tot leven waarin wiskunde, onderzoek, schoonheid en verwondering samenvallen. Zijn bekendste werk is ongetwijfeld de Boom van Pythagoras (zie figuur 3). Vooral bekend geworden doordat in 1969 lezers van
Pythagoras
voor een gering bedrag een
reproductie daarvan konden bestellen bij
de toenmalige uitgever. Dit nadat Bruno
Ernst jaren daarvoor in Pythagoras aandacht
had besteed aan deze prent.

In 1957 verscheen het boek het wondere onderzoekingsveld der vlakke meetkunde. Daarin behandelde Albert Bosman meetkundige onderwerpen die niet voorkwamen in de toen gangbare schoolboeken, ondersteund door werkelijk prachtige tekeningen. De boom van Pythagoras is daar een voorbeeld van. Nu, achteraf, kan worden gezegd dat die tekeningen in dat boek eigenlijk niet helemaal tot hun recht kwamen door veelal kleine kopieën en het ontbreken van kleurendruk. Daar is nu verandering in gekomen.

Constructie van driehoeken
Figuur 2 - Constructie van driehoeken

Enkele jaren geleden heeft Fernand Bosman een groot deel van de verloren gewaande tekeningen van zijn opa bijeen weten te brengen. Na restauratie bleek wat een ware kunstwerken het betrof! In zijn onlangs verschenen boek Tekenen met wiskunde zijn dertig teruggevonden tekeningen in
groot formaat en in de oorspronkelijke kleur afgebeeld, samen met een aantal glasnegatieven. Het is een schitterend (kunst)boek geworden dat menigeen met genoegen open zal slaan. Uitzonderlijke belangstelling voor wiskunde of scholing is geen vereiste. Dat de bijbehorende wiskundige teksten uit het oorspronkelijke boek van Albert Bosman ontbreken is geen probleem. Integendeel, de prenten op zich dagen juist uit tot aandachtig kijken, vragen stellen en verder denken, zoals bijvoorbeeld in figuur 2 Constructie van driehoeken.

In het boek is ook een korte beschrijving van het leven van Bosman en zijn vriendschap met Escher opgenomen. Het boek Tekenen met wiskunde is te bestellen via alberternstbosman.nl.

Zichzelf rectificerende boom van Pythagoras
Figuur 3 - Zichzelf rectificerende boom van Pythagoras