$\color{Orchid}{Relinde\ Jurrius}$, nu werkzaam aan de Nederlandse Defensie Academie, zag zichzelf lange tijd als een puur theoretisch wiskundige, met een afkeer van toepassingen. Toch werkt ze nu met ingenieurs aan militaire vraagstukken, waar ze wiskundige precisie inzet om praktische problemen scherp te formuleren. Ze was op allerlei plekken invited speaker, onder andere in Finland en Japan, en op het prestigieuze Heidelberg Laureate Forum. Naast haar academische werk zet zij zich in voor de wiskundegemeenschap, van het organiseren van olympiades en Vierkant voor Wiskunde zomerkampen tot het geven van creatieve workshops zoals wiskundig borduren. En muziek? Dat speelt een grote rol – Jurrius speelt viool in een orkest en volgt zanglessen.

Voor $\color{RoyalBlue}{Rianne\ de\ Heide}$, universitair docent in Twente, was de route minstens zo divers. Zij is nu professioneel wiskundige, maar tot voor kort was ze beroepsmusicus. Ze werkte mee aan baanbrekend onderzoek naar nieuwe statistische methoden, ontving daar diverse prijzen voor, en werd over haar promotieonderzoek geïnterviewd voor New Scientist en NRC. Ze combineert haar liefde voor wiskunde met een breed scala aan passies: van hardlopen tot bordspellen en van koorzang en hoorn tot klassieke percussie. Ook nam ze succesvol deel aan het TV-programma Per seconde wijzer. Ze gelooft sterk dat haar diverse ervaringen haar niet alleen als mens, maar ook als wiskundige verrijken.

Wat was jullie droom als kind voor de toekomst?

$\color{Orchid}{Relinde\ Jurrius\ (RJ):}$ "Als kind wilde ik toneelspeler worden, al weet ik niet waarom, want ik denk dat ik er niet goed in ben. Mijn moeder beweert dat ik al sinds mijn tiende professor wilde worden, maar dat geloof ik niet helemaal. Wel had ik al vroeg een fascinatie voor wiskunde. In 4 VWO mochten we een dag meelopen met iemand in een beroep dat ons leuk leek. Ik ging al op wiskundekamp, dus ik koos voor een wiskundige. Ik kwam terecht bij een universitair docent in Eindhoven, die me vooraf een opdracht gaf om over na te denken. In zijn werkkamer werkte ik die uit op het bord en ik ging mee naar college. Dat vond ik geweldig — toen wist ik: dat wil ik ook!"

$\color{RoyalBlue}{Rianne\ de\ Heide\ (RdH):}$ "Op de middelbare school droomde ik ervan professioneel musicus te worden — en dat ben ik ook geworden. Maar toen ik eenmaal als hoornist in een orkest speelde, merkte ik dat het niet iets was om mijn hele leven te doen. Daarom ben ik alsnog wiskunde gaan studeren. Op de basisschool had ik trouwens een heel ander plan: een huskybedrijf in de sneeuw. Dat is er nog niet van gekomen, maar wie weet over tien jaar!"

Wat trok jullie aan in de wiskunde?

$\color{Orchid}{RJ:}$ "Wat ik geweldig vond aan wiskunde, was dat het altijd klopt. Na de brugklas ging ik voor het eerst op wiskundekamp, waar we stellingen in de vlakke meetkunde bewezen. Dat fascineerde me: zodra je een bewijs had, wist je zeker dat het waar was. Je kon er een strik omheen doen — geen discussie meer. Dat vond ik geruststellend. Later, terwijl ik toonladders oefende op mijn viool, besefte ik: hier ben ik nooit klaar mee, ik moet altijd blijven oefenen. Bij wiskunde is dat anders."

$\color{RoyalBlue}{RdH:}$ "Ik begon met natuurkunde, maar vond experimenten vreselijk. Tijdens een scheikundepracticum stond ik verloren te wachten tot een proefje klaar was — ik was veel te ongeduldig voor dat gedoe. Daarentegen vond ik de theoretische vakken, zoals kwantummechanica en relativiteitstheorie, wél interessant. Toen volgde ik een algebravak en besefte: dit is het! In de wiskunde werk je puur met je hoofd, zonder rommelige experimenten of meetfouten. Alles is waar of niet waar, en als iets niet te bewijzen is, kun je dat óók bewijzen."

$\color{Orchid}{RJ:}$ "Dat herken ik! In mijn eerste jaar studeerde ik ook sterrenkunde, maar ik had net als Rianne een hekel aan practica — precies om die redenen."

Hoe zijn jullie professionele wiskundigen geworden?

$\color{Orchid}{RJ:}$ "Ik volgde een redelijk traditioneel pad. Na mijn bachelor wiskunde in Leiden ontdekte ik coderingstheorie, dankzij MasterMath- vakken die ik in Eindhoven volgde, tijdens mijn master. Daar deed ik vervolgens ook mijn promotie. Daarna werkte ik als postdoc in Brussel en vervolgens vier jaar als maître-assistant in Neuchâtel in Zwitserland. Naast mijn onderzoek heb ik daar een jaar intensief Frans geoefend om vervolgens college te geven in het Frans. Vervolgens keerde ik terug naar Nederland voor mijn huidige baan."

$\color{RoyalBlue}{RdH:}$ "Mijn route was minder rechtlijnig. Ik twijfelde na de middelbare school tussen natuurkunde, klassieke talen en het conservatorium. Uiteindelijk combineerde ik twee van de drie: een bachelor natuurkunde én conservatorium. Dat ging best goed, maar na een jaar besloot ik naar wiskunde over te stappen, omdat me dat veel leuker leek. Ik haalde mijn bachelor wiskunde, maar dat liep moeizaam. Ik ging dus verder met een master conservatorium en speelde daarna
professioneel in een orkest. Daar miste ik intellectuele uitdaging. Orkesten herhalen vaak dezelfde stukken, terwijl ik juist nieuwe muziek wilde ontdekken. Dus besloot ik opnieuw wiskunde te proberen. Mijn master verliep veel beter, en mijn masterscriptie voelde als thuiskomen. Bij het CWI in Amsterdam werkte ik tussen briljante mensen en dat inspireerde me enorm. Ik deed daar ook mijn promotie."

"Daarna volgden postdocs in Duitsland en Frankrijk, maar die periode was moeilijk, vooral vanwege de pandemie en taalbarrières. Uiteindelijk kreeg ik een positie als universitair docent in Amsterdam en later in Twente. Sindsdien gaat het uitstekend. Ik ben blij dat ik nu in Nederland wiskundeonderzoek doe!"

Wat doen jullie in je werk als wiskundigen?

$\color{RoyalBlue}{RdH:}$ "Mijn werk is veelzijdig. Ik geef onderwijs, begeleid promovendi, master- en bachelorstudenten, leid een onderzoeksgroep en organiseer evenementen, zoals grote congressen. Mijn onderzoek richt zich op nieuwe methoden voor hypothesetoetsing, een essentieel onderdeel van de statistiek. Veel bestaande hypothesetoetsen zijn meer dan honderd jaar oud en ontwikkeld voor eenvoudige experimenten, zoals gewasgroei op akkers. Moderne data is echter veel complexer: patiënten in klinische studies komen over jaren verspreid binnen, en bij genetisch onderzoek testen we duizenden hypotheses tegelijk. Mijn werk draait om het ontwikkelen van statistische methoden die beter passen bij deze hedendaagse uitdagingen."

$\color{Orchid}{RJ:}$ "Ik werk aan de Defensieacademie, waar studenten een militaire opleiding combineren met een bachelor, bijvoorbeeld in militaire systemen en technologie. Onze vakgroep is breed: van vliegtuigkunde en ballistiek tot sensoranalyse en informatica. Mijn studenten zijn geen wiskundigen, maar hebben wiskundige kennis nodig voor hun vakgebied. Mijn onderzoek is deels praktisch en defensiegerelateerd, zoals hoe een verkenningsdrone veilig en efficiënt informatie kan verzenden zonder ontdekt te worden. Daarnaast doe ik theoretisch onderzoek in de combinatoriek en coderingstheorie, waarmee we computers efficiënter laten omgaan met fouten in binaire data. Dit heeft toepassingen in bijvoorbeeld communicatie en cryptografie."

Wat zou je aan je medegeïnterviewde willen vragen?

$\color{Orchid}{RJ}$ aan $\color{RoyalBlue}{RdH:}$ "We maken allebei veel muziek en geven regelmatig concerten. Komen je collega's weleens luisteren, of denken ze juist: 'Oh hemel, daar komt ze weer met haar klassieke muziek'?"

$\color{RoyalBlue}{RdH:}$ "Goede vraag! Sommige collega's denken dat inderdaad. Toen ik net begon bij de VU, mailde ik de hele afdeling over mijn concerten. Na de tweede keer vroegen sommigen of ze van de mailinglijst gehaald konden worden. Maar gelukkig heb ik ook enthousiaste collega's die graag naar mijn concerten komen. Bij de VU is er een vaste groep van vijf collega's die bijna altijd komen luisteren. In Twente werk ik nog niet zo lang en mijn concerten zijn nu vooral in de Randstad, dus de interesse moet daar nog groeien. Zodra ik verhuisd ben, zoek ik een orkest in de buurt."

$\color{RoyalBlue}{RdH}$ aan $\color{Orchid}{RJ:}$ "Misschien een wat lastige vraag, maar heb je nooit gewetensbezwaren bij het werken aan drones die in gevechten gebruikt kunnen worden?"

$\color{Orchid}{RJ:}$ "Een heel goede vraag. Toen ik bij Defensie begon, heb ik daar zeker over nagedacht. Idealiter zou Defensie overbodig zijn en zouden legers niet nodig zijn, maar dat is helaas een illusie. Daarom heb ik liever dat er slimme mensen achter de knoppen zitten en dat ik daar invloed op kan uitoefenen. Mijn studenten, de toekomstige officieren, denken goed na over wereldgebeurtenissen. Ze zijn vaak volwassener dan studenten op wiskundeopleidingen, die veelal beter in wiskunde zijn, maar minder bezig met bredere maatschappelijke vraagstukken. Onze opleiding — zowel het academische als het militaire deel — besteedt daar veel aandacht aan. Ik heb het gevoel dat ik hier een waardevolle bijdrage aan lever."

Hebben jullie advies voor de lezers van Pythagoras?

$\color{Orchid}{RJ:}$ "Doe vooral dingen die je leuk vindt. Misschien vraag je je af: 'Wat kan ik later met klassieke talen of wiskunde?' en is het antwoord 'misschien niets'. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Toen ik wiskunde ging studeren, had ik een hekel aan toepassingen. Ik wilde alleen vlakke meetkunde, mooie bewijzen en zuivere wiskunde. Daarom koos ik bewust voor een universiteit zonder verplichte technische vakken. Maar naarmate ik ouder werd en de wereld beter leerde kennen, begon ik toepassingen juist wél interessant te vinden. Wat je op je 18e denkt, is een goed uitgangspunt voor beslissingen op dat moment, maar misschien denk je er later anders over. Je hoeft nog niet te weten wat je over vijf jaar wilt doen. Kies dus iets waar je de komende tijd plezier aan beleeft."

$\color{RoyalBlue}{RdH:}$ "Ik sluit me daar bij aan! Ik zou zeggen: oriënteer je breed en probeer dingen die je leuk vindt, zelfs als ze niet direct nuttig lijken. In de wiskunde komt het vaak voor dat een idee uit een compleet ander vakgebied onverwacht relevant blijkt. Veel van mijn leukste projecten ontstonden zo. Tijdens mijn opleiding volgde ik allerlei 'rare' vakken, zoals specialisaties van verzamelingenleer en relativiteitstheorie — die heb ik nog niet nodig gehad, maar wie weet! Groepentheorie daarentegen bleek ineens de sleutel tot een probleem in de statistiek. Dat ik conservatorium heb gedaan, heeft me ook veel geleerd. Wees dus niet bang om te wisselen: begin je met natuurkunde en blijkt wiskunde toch leuker? Stap over! Probeer verschillende dingen. Uiteindelijk vind je iets dat op dat moment juist voelt."