Computerstudie naar wiskundehistorie

Met een computerprogramma wist een groep Belgische wetenschappers onder leiding van Floriana Gargiulo de geschiedenis van de wiskunde na 1400 uit te pluizen. Het algoritme gebruikte zogenoemde big data, grote digitale archieven. De wetenschappers van de universiteit van Namen in België pakten in dit geval het Mathematical Genealogy Project, waarin ruim 200.000 wiskundigen staan sinds 1400. Al die wiskundigen hebben ook een lijst met studenten, mentoren en ‘afstammelingen’, wiskundigen die op de een of andere manier verwant zijn aan elkaar, bijvoorbeeld doordat ze ooit aan hetzelfde project werkten. 

De onderzoekers ontdekten dat de wiskunde sinds 1400 bestaat uit 84 families, waarvan de grootste ruim 100.000 afstammelingen heeft. Die familie begon bij de verder onbekende medicus Sigismondo Polcastro, in 1415. Via via blijkt een groot deel van de Europese wiskundigen altijd naar hem terug te voeren. De op een na grootste familie werd gesticht door de Russische wiskundige Ivan Petrovich Dolby aan het eind van de negentiende eeuw. 

Ook kon het programma de centra van wiskundig onderzoek in verschillende periodes ontdekken. Tijdens de Renaissance waren Italië en Frankrijk heel belangrijk, terwijl later Duitsland het koninkrijk van de wiskunde werd. Na de Tweede Wereldoorlog ging die eer naar de Verenigde Staten. Tegenwoordig zijn ook landen als Japan, China en Brazilië wiskundig erg productief. 

Echt veel nieuws is er niet ontdekt, maar het is wel bijzonder dat door een slimme analyse van wiskundigen zoveel geschiedenis naar voren komt. (MS)